Vertaling 54 Seizoensmachines Bosbouwmachines

SEIZOENSMACHINES BOSBOUWMACHINES

Albert Jan Kamphuis

Foto’s: websites en catalogi miniatuurfabrikanten. Foto’s met aanduiding ‘diorama’: Jan Groot Jebbink

Bronnen: websites en folders van fabrikanten van de genoemde machines, www.farmmodeldatabase.com.

Deze aflevering van Seizoenmachines staat in het teken van machines voor de bosbouw. Van miniatuurfabrikanten en kleinserie- en zelfbouwers zijn diverse bosbouwmachines in miniatuur bekend. We kijken aan de hand van miniaturen en oudere folders naar een aantal verschillende bosbouwwerktuigen.

Trekkers met een bosbouwuitrusting, harvesters (houtoogstmachines), boslieren, uitrijwagens, forwarders (zelfrijdende uitrijcombinaties), bosbouwkranen, skidders (uitsleepvoertuigen), stobbenfrezen, houtversnipperaars, houtversnippercombinaties en bosfrezen zijn voorbeelden van de trekkers, werktuigen en zelfrijders voor de bosbouw. Van deze bosbouwmachines zijn diverse miniaturen bekend en deze komen hier ook aan bod met, indien nodig, wat uitleg over de toepassing van deze toch specialistische machines.

Bosbouwtrekker

Bosbouwtrekkers zijn veelal landbouwtrekkers uitgerust met extra bescherming, en vaak ook voorzien van bijvoorbeeld een bosbouwlier of bosbouwkraan. De bescherming van de trekkers bestaat vaak uit in ieder geval een kooiconstructie rondom de cabine of gehele trekker, en beplating aan de onderkant van de trekker.

Harvester, feller buncher

Een harvester is een zelfrijder die bomen velt, vervolgens van takken ontdoet en de stam in stukken van een gewenste lengte zaagt. Met een ‘feller buncher’ worden - veelal kleinere -bomen gekapt en gestapeld. Aan de zelfrijder kan de unit om de bomen te zagen en verplaatsen dicht aan de machine zijn gekoppeld, of via een kraanarm werken.

Uitrijwagen, forwarder

Met een uitrijwagen - een aanhanger, vaak voorzien van een geladen en naar een opslagplaats vervoerd en afgeladen. Een forwarder of uitrijcombinatie is feitelijk een zelfrijdende uitrijwagen met kraan en houtgrijper.

Bosbouwkraan, uitsleeptang, boslier, skidder

Bosbouwkranen kunnen zijn opgebouwd op, of aangebouwd aan een trekker of uitrijwagen, en zijn voorzien van een houtgrijper of ander aanbouwdeel. Met een boslier, bevestigd aan de trekker, kun je de boomstammen uit het bos slepen. Een skidder is een zelfrijder om hout uit het bos te slepen.

Houtversnipperaar, houtversnippercombinatie

De houtversnippercombinatie bestaat uit de houtversnipperaar plus een aanhanger (kipper) voor het transport van de houtsnippers. Veelal in combinatie van een kraan

Stobbenfrees, bosfrees

Met een stobbenfrees, aangebouwd aan een trekker of aan een kraan, worden de boomstronken verwijderd. Met een bosfrees kun je bijvoorbeeld begroeiing verwijderen of takken (snoeiafval) verkleinen.

1. Diorama: boomstammen laden op een uitrijwagen

2. Deutz-Fahr Agtrotron X720 met Ritter bosbouwuitrusting van Siku

3. Valmet 805 bosbouwtrekker van Britains. Enkele merken van bosbouwuitrusting voor trekkers zijn bijvoorbeeld Ritter, Schlang & Reichart en Kotschenreuther. Ook zijn er Nederlandse mechanisatiebedrijven die bosbouwuitrusting en -bescherming voor trekkers leveren.

4. MB trac met Werner bosbouwuitrusting van MO-Miniatur

5. Steyr F (Forst) bosbouwtrekkers uit een Steyr programmaoverzicht uit 2005

6. Werner WF trac bosbouwtrekker met uitsleepkraan en lier. Werner Forst- & Industrietechnik Scharf uit het Duitse Trier ontwikkelde onder ander de WF trac bosbouwtrekkers, en op de WF trac gebaseerde forwarders en skidders. De folder van de Werner WF trac is van rond het jaar 2000. Ook de Duitse fi rma Pfanzelt Maschinenbau bouwt

bosbouwmachines, waaronder de PM Trac bosbouwtrekkers.

7. Folder uit 1984 van Deutz-Fahr bosbouwtrekkers met Ritter bosbouwuitrusting. De afdeling Forsttechnik van Ritter Maschinen uit het Duitse Schwarzwald-gebied ontwikkelt en bouwt bosbouwtechniek, waaronder bescherming voor trekkers, houtlieren, kranen en skidders.

8. John Deere 1270 G 8W harvester van Schuco in 1/32. John Deere heeft in Finland een productielocatie voor bosbouwmachines waar het onder meer harvesters, skidders en forwarders bouwt.

9. John Deere 843L-II feller buncher van ERTL in 1/50

10. Komatsu 931XC.3 harvester van First Gear in 1/32. Komatsu nam in 2004 de bosbouwmachinetak over van Partek, dat de machines onder de merknaam Valmet produceerde. Komatsu Forest produceert in Zweden bosbouwmachines onder de merknaam Komatsu, waaronder harvesters en forwarders.

11. Ponsse Elephant forwarder in schaal 1/24 uitgebracht door Ponsse Plc. De Finse fabrikant van bosbouwmachines Ponsse bouwt onder andere harvesters en forwarders.

12. John Deere 1210 E forwarder in 1/16 van Bruder

13. Tigercat 1075C forwarder in 1/32. Tigercat Industries (TCi) is een Canadese fabrikant van bosbouwmachines, de miniatuur wordt door TCi uitgebracht.

14. Siku Valtra T191 bosbouwtrekker met uitrijwagen (Siku 1/32)

15. Caterpillar 555D skidder van Diecast Masters in 1/50

16. Diorama: Valtra bosbouwtrekker met kraan van CDM Models. Bosbouwkranen worden door diverse fabrikanten aangeboden, waaronder Kesla en Kronos (Finland), Farma (Zweden/Estand) en Palfinger (Oostenrijk). De Palfi nger Epsilon kraan zien we ook in miniatuur terug op bosbouwtrekkers, of aangebouwd aan een houtversnipperaar of houtversnippercombinatie voor de invoer van het te versnipperen materiaal.

17. Diorama: MB trac 1800 Intercooler met Ritter bosbouwuitrusting

18. Diorama: hout versnipperen

19. Diorama: Ufkes Greentec houtsnippercombinaties. In kleine series zijn van bijvoorbeeld Ufkes Greentec houtversnippercombinaties miniaturen gemaakt. Deze Nederlandse fabrikant bouwt in Drachten houtversnipperaars, houtversnippercombinaties en stobbenfrezen. Ook houtversnippercombinaties van Hissink Oeken zijn in bosbouwdiorama’s te zien. Hissink Oeken maakt voor de door hen gebouwde versnippercombinaties gebruik van Heizohack versnipperaars, waarvan het ook importeur is.

20. Diorama: hout versnipperen. Voor de invoer wordt hier een FTG Mowi kraan gebruikt.

21. Mus-Max Wood-Terminator 12 houtversnipperaar van Autocult in 1/32. Mus-Max uit Oostenrijk fabriceert naast landbouwmachines diverse machines voor de bosbouw, zoals houtversnipperaars.

22. Houtversnipperaar in 1/87 van Trino.de gebaseerd op een Jenz Hem 58. Jenz fabriceert machines voor biomassaverwerking, waaronder diverse houtversnipperaars.

23. Diorama: Fendt Vario met bosfrees

24. Diorama: Fendt Vario met FAE UMH/MEGA bosfrees van ROS. De Italiaanse FAE Group maakt diverse frezen voor de bos- en wegenbouw.